Een gewone gebitsprothese zuigt zich normaal gesproken vast op het

mondslijmvlies (figuur 1). Maar als het kaakbot slinkt, krijgt de prothese minder houvast waardoor deze minder goed blijft zitten. Een slechtzittende prothese is voor veel mensen niet alleen een es- thetisch probleem, maar kan ook pijnlijke plekken op het tandvlees veroorzaken. Een klikgebit op implantaten kan voor deze klachten een oplossing zijn.

Figuur 1: traditionele prothese

Een natuurlijke tand of kies bestaat uit twee delen: een kroon en een wortel. Een implantaat is een kunstwortel van metaal (titanium) in de vorm van een schroef.

Deze kunstwortel wordt in het kaakbot geplaatst waar deze stevig in het bot vastgroeit.

Een klikgebit is een gebitsprothese die kan worden vastgeklikt op drukknopjes op implantaten (figuur 2). Soms wordt tussen de implantaten een verbindingsstuk gemaakt waarop de prothese kan worden vastgeklikt (figuur 3). Door het kliksysteem zit de prothese stevig vast in de mond. U hoeft geen kleefpasta (meer) te gebruiken en u kunt zonder problemen eten, lachen en praten. De prothese is goed in en uit de mond te nemen om schoon te maken. Implantaten bevorderen bovendien het behoud van het kaakbot.

Voor het vastzetten van het klikgebit in de onderkaak worden meestal twee implantaten geplaatst. De implantaten zijn na 8 weken goed vastgegroeid in het kaakbot. Soms worden de implantaten daarna met staafjes aan elkaar verbonden. Het klikgebit kan op  drukknoppen of op deze staafjes worden geklikt. Het klikgebit wordt door de tandarts, tandarts- implantoloog of tandprotheticus gemaakt.

Figuur 2: Klikgebit voor de onderkaak op twee implantaten met drukknoppen

Een klikgebit op implantaten voor de bovenkaak kan een oplossing zijn als:

• uw gewone prothese onvoldoende houvast meer heeft door slinkend kaakbot.
• het dragen van uw gewone prothese pijnlijk is.
• als u misselijk wordt van de kunststof plaat tegen uw gehemelte.

Figuur 3: klikgebit voor de onderkaak op twee implantaten met verbindingsstaafje. 

Figuur 4: implantaten in de bovenkaak met verbindingsstaafjes

Figuur 5: klikgebit met hulzen die op de staafjes van de implantaten worden vastgeklikt

Voor het vastzetten van het klikgebit in de bovenkaak, worden meestal vier tot zes implantaten geplaatst. Dit is nodig omdat de botkwaliteit in de bovenkaak minder goed is dan in de onderkaak. Met meer implantaten worden de kauwkrach- ten beter over de bovenkaak verdeeld.

Tussen de implantaten wordt soms een verbindingsstuk gemaakt waarop kan worden vastgeklikt (figuur 4). Omdat het klikgebit stevig vastzit op de implantaten, is het mogelijk dat de  kunststof gehemelteplaat kleiner gemaakt kan worden. Het gevoel voor smaak en temperatuur nemen hierdoor toe.

Vaak is er onvoldoende kaakbot in de bovenkaak aanwezig voor het plaatsen van implantaten.

Er is dan eerst een bottransplantatie nodig. Meer informatie vindt u in de brochure ‘Pre- implantologie, botopbouw vóór of tijdens implantatie’.

Of het plaatsen van implantaten mogelijk en verstandig is, hangt van een aantal factoren af.

• Er moet voldoende kaakbot aanwezig zijn om implantaten in vast te laten groeien. Dit kan in de meeste gevallen worden beoordeeld met röntgenfoto’s/ CBCT-scan. Als de kaak te smal of te laag is, is eerst een operatie nodig om de kaak met een bottransplantatie geschikt te maken voor implantaten. Dit wordt pre-implantologie genoemd. Meer informatie vindt u in de brochure ‘Pre- implantologie, botopbouw vóór of tijdens implantatie’.
• Het tandvlees van de tanden en kiezen die eventueel nog aanwezig zijn in de tegenoverliggende kaak moet gezond zijn. Als dat niet zo is, moet het tandvlees eerst worden behandeld door een mondhygiënist en eventueel een parodontoloog. De schadelijke bacteriën worden met een kweek aangetoond en behandeld.
• Een absolute voorwaarde voor een succesvolle behandeling met implantaten is uw eigen motivatie. Verder zijn ook goed onderhoud en goede mondhygiëne essentieel voor succes.
• Nicotine heeft een negatieve invloed op de gezondheid van de mond en de genezing van wonden. Roken is dan ook één van de oorzaken waardoor het plaatsen van implantaten kan mislukken. Wij adviseren u daarom dringend om te stoppen met roken.

De resultaten van een klikgebit op implantaten zijn goed. In de praktijk blijkt dat negentig tot vijfennegentig procent van de implantaten na tien jaar nog goed functio- neert. Verder vinden mensen een klikgebit een grote vooruitgang in vergelijking met een gewone prothese. In een enkel geval groeit het implantaat niet goed vast of laat na verloop van tijd los. Het implantaat moet dan worden verwijderd en het behandelplan moet worden bijgesteld. Vaak duurt de behandeling daardoor langer. Dit kan ook extra kosten met zich meebrengen.

Afhankelijk van de situatie is een 1-fase- of een 2-fasen-implantaat mogelijk. Een 1-fase-implantaat is direct na de eerste behandeling zichtbaar in de mond. Een 2-fasen-implantaat ligt tijdelijk onder het tandvlees. Bij een 2-fasen-implantaat is een tweede behandeling nodig waarbij het tandvlees nog een keer open wordt gemaakt. Een 2-fasen-implantaat kan nodig zijn als er tijdens het plaatsen van het implantaat ook bot moet worden aangebracht. Of als er een grotere kans is op een infectie.

U wordt poliklinisch behandeld. U krijgt eerst plaatselijke verdoving. Daarna maakt de MKA-chirurg een opening in het tandvlees. Zo nodig wordt een spitse kaakwal vlakker gemaakt om het implantaat goed te kunnen plaatsen. Daarna wordt er een gaatje geboord in de kaak op de plaats waar het implantaat moet komen. Met een oplopende doorsnede van de boortjes wordt het boorgat breder gemaakt. Het implantaat wordt hierin geplaatst en met een dopje (afdekschroefje) afgedekt. Als laatste wordt het tandvlees gehecht. De behandeling duurt een half uur tot een uur. Na de ingreep wordt een röntgenfoto gemaakt om de positie van de implantaten na te gaan en de situatie vast te leggen voor daaropvolgende controles.

Het is voor het ingroeien van de implantaten belangrijk dat ze niet worden belast. U mag uw boven- of onderprothese daarom gedurende twee weken na de behandeling niet dragen. Indien er aanvullend botop- bouw nodig is geweest, mag u de boven- prothese vier weken niet dragen.

Daarna mag u de prothese weer dragen, maar u mag gedurende vier weken nog geen stevig of hard voedsel eten.

Na het plaatsen van de implantaten volgt een rustperiode waarin de implantaten goed kunnen vastgroeien in de kaak. Voor de onderkaak acht weken, voor de boven- kaak twaalf weken. In de tussentijd komt u voor controle bij uw mondhygiënist of MKA-chirurg.

Tijdens deze controle:

• worden de implantaten gecontroleerd.
• worden de hechtingen verwijderd.
• wordt de onder- of bovenprothese aangepast en van een tijdelijke zachte binnenlaag voorzien.
• worden de afdekschroefjes zo nodig verwisseld.
• krijgt u poetsinstructie: voor goed herstel en een gezonde mond is het belangrijk dat u deze instructies goed opvolgt.

Na zes of twaalf weken kan worden gestart met het maken van het klikgebit. Maar eerst controleert uw MKA-chirurg de implantaten. Er wordt onder andere vaak een röntgenfoto gemaakt. Heeft u een 2-fasen-implantaat? Dan maakt uw MKA-chirurg onder plaatselijke verdoving het tandvlees open en plaatst dopjes (afdekschroefjes) op de implantaten. Deze blijven zichtbaar in de mond. Twee of drie  weken daarna kan uw tandarts of prothetist een klikgebit voor u maken.

De kans is niet groot, maar het kan zijn dat:

• het operatiegebied dik en pijnlijk wordt (soms met een bloeduitstorting): dit wordt na twee tot drie dagen vanzelf minder.
• een implantaat niet goed vastgroeit of na verloop van tijd loskomt (roken en een slechte mondhygiëne verkleinen de kans op succes).
• bij het plaatsen van implantaten in de onderkaak een gevoelszenuw gekneusd raakt, waardoor het gevoel in de lip verandert. De zenuw heeft enige tijd (weken tot maanden) nodig om te herstellen.
• de wond gaat nabloeden: als het een echte bloeding is die niet vanzelf stopt, doe dan een opgevouwen verband- gaasje op de wond en bijt hier een half uur op; herhaal dit zo nodig.
• u meer dan 39 graden koorts krijgt (neem dan meteen contact op met uw MKA-chirurg).
• de wond steeds dikker wordt waar- door u niet meer goed kunt slikken (neem meteen contact op met uw MKA-chirurg).

Lees ook de algemene instructies en leefregels voor goed herstel achterin deze brochure.

Goede mondhygiëne is belangrijk voor het behoud van uw implantaten. Als voedselresten of plak rond de implantaten niet wordt weggehaald, ontstaat er tandvleesontsteking. De implantaten verliezen daardoor op den duur houvast. Ze kunnen pijn gaan veroorzaken, los gaan staan en verloren gaan. Volg daarom de onderstaande poetsinstructies goed op:

• maak de implantaten schoon met een zachte tandenborstel, ragers, een brugnaald of superfloss.
• poets tweemaal per dag het deel van het implantaat dat boven het tandvlees uitsteekt: besteedt extra aandacht aan de overgang van het implantaat naar het tandvlees.
• maak de ruimte onder het verbindings- stuk schoon met ragers.
• spoel na het poetsen gedurende een week met chloorhexidine mondspoeling 0,2% of 0,12%: dit is goed voor gezond tandvlees.

Het klikgebit en de implantaten worden bij voorkeur één tot twee keer per jaar door uw tandarts gecontroleerd. Wij adviseren u om twee keer per jaar de mondhygiënist te bezoeken.

Vergoeding van de implantaten. Het plaatsen van de implantaten wordt in de meeste gevallen door uw zorgverzeke- raar vergoed. Ook als u geen aanvullende tandartsverzekering heeft. Uw MKA-chi- rurg moet wel eerst goedkeuring aanvra- gen bij uw verzekering. Dit geldt voor het chirurgische deel van de behandeling. U krijgt vervolgens een machtiging voor de kostenvergoeding.

De vergoeding van de constructie op de implantaten en het klikgebit moet worden aangevraagd door uw tandarts, tandprotheticus of tandarts-implantoloog. Ook deze kosten worden meestal door uw zorgverzekeraar vergoed. Voor het klik- gebit betaalt u een eigen bijdrage (net als voor een gewone gebitsprothese).

1. Afspraak met uw MKA-chirurg:

• onderzoek, röntgenfoto’s en bespreking van mogelijkheden en behandelplan.
• aanvraag van een machtiging bij uw ziektekostenverzekeraar.
• u krijgt recepten mee voor pijnstilling, mondspoeling en eventueel antibiotica.

2. Zo nodig parodontale kweek en instructies voor mondhygiëne via de mondhygiënist.
3. Plaatsing van de implantaten.
4. Na twee weken controle en aanpassing van de prothese bij de mondhygiënist of MKA-chirurg.
5. Controle op ingroei implantaten na de rustperiode:

• acht weken voor de onderkaak.
• twaalf weken voor de bovenkaak.

6. Kort daarna kan het klikgebit worden gemaakt.
7. Controle implantaten en prothesen door tandarts en mondhygiënist.

Mogelijke bijwerkingen

De mogelijke bijwerkingen van de behandelingen zijn meestal niet ernstig en gaan na een paar dagen tot maximaal een week vanzelf over. Denkt u aan een beetje bloedverlies, blauwe plekken op de huid en uw mond wat minder ver open kunnen doen.

Wat kunt u doen tegen zwelling?

De wond in uw mond kan dik worden en pijn doen en uw wang kan dik worden. Houdt daarom bij thuiskomst het eerste half uur enkele blokjes ijs in een plastic zakje in een washandje tegen de buiten- kant van uw wang of lip. De zwelling gaat na twee tot drie dagen vanzelf over.

Wat kunt u doen tegen pijn?

U krijgt een recept mee voor de pijnstil- lers paracetamol / codeïne, ibuprofen of naproxen. Het is voor goed herstel en genezing belangrijk dat u de pijnstillers volgens voorschrift gebruikt.

Antibioticakuur

Het kan zijn dat u een recept meekrijgt voor antibiotica. Het is belangrijk dat u de kuur afmaakt, ook als u geen klachten (meer) heeft.

Complicaties: bij welke klachten waarschuwt u ons?

Neem contact op met uw MKA-chirurg als:

• een echte bloeding niet vanzelf stopt (probeer de bloeding eerst zelf te stop- pen door een opgevouwen verband- gaasje op de wond te doen waar u een half uur op bijt; herhaal deze procedure zo nodig).
• u meer dan 39 graden koorts krijgt.
• de wond steeds dikker wordt waardoor u niet meer goed kunt slikken.
• u uw mond na twee tot drie dagen niet verder dan een centimeter kunt open- doen (beperkte mondopening).
• het dopje (afdekschroefje) losraakt; om te voorkomen dat het tandvlees over het implantaat groeit, is het belangrijk dat het schroefje zo snel mogelijk wordt herplaatst.

Leefregels

• U mag op de dag van de behandeling alleen zacht voedsel gebruiken.
• Poets het wondgebied en eventuele afdekschroefjes twee tot drie dagen na de behandeling voorzichtig mee. De rest van uw gebit mag u vanaf de eerste dag na de behandeling wel gewoon poetsen.
• Voor goede genezing van de wond is het belangrijk dat u uw mond en de wond goed schoonhoudt. U start daar- om op de dag vóór de behandeling met het spoelmiddel waarvoor u een recept heeft meegekregen. (Op de dag van de ingreep hoeft u niet te spoelen: u slaat dus één dag over.)
• Voor een goede genezing van het tandvlees en de implantaten is het belangrijk dat er geen druk op komt.
• Prothese bij implantaten in de onderkaak: u mag uw onderprothese gedurende twee weken niet dragen en de implantaten mogen niet worden be- last. Het tandvlees rondom de implan- taten kan zo ongestoord genezen. Na twee weken wordt de onderprothese aangepast en kunt u deze weer dragen. Maar doe de prothese nog wel zo veel mogelijk uit. U mag uw bovenprothese wel gewoon dragen.
• Prothese bij implantaten in de bovenkaak: u mag uw bovenprothese gedurende twee weken niet dragen en de implantaten mogen niet worden belast. Het tandvlees rondom de im- plantaten kan zo ongestoord gene- zen. De bovenprothese wordt daarna aangepast. Overleg zo nodig met uw MKA-chirurg over een oplossing als u het heel vervelend vindt om uw bovenprothese (tijdelijk) niet te kunnen dragen.

Heeft u nog vragen, maakt u zich zorgen of ontstaan er problemen? Neem dan contact met ons op.

Contact

Dat kan op werkdagen tijdens kantooruren via het algemene telefoonnummer van Missiehuis Kliniek:

0229 – 304 600.

Buiten kantooruren en bij spoed kunt u contact opnemen met de dienstdoende kaakchirurg via het algemene nummer van het Dijklander Ziekenhuis, locatie Hoorn.

Telefoon: 0229 – 257 257.

Meer informatie vindt u ook op:

www.missiehuiskliniek.nl